Vraag maar raak Vrijdag - Q&A socials

Hoeveel krijgt de schrijver van het boek?

Dat verschilt een beetje per titel. Een auteur krijgt een voorschot, en daarna een afgesproken percentage per verkocht boek. Hoe hoog dat percentage is hangt bijvoorbeeld af van de bekendheid van de auteur, maar ook of het een fysiek boek of een e-book is. Als een boek in de bestseller top 60 komt is dat totale bedrag natuurlijk een stuk hoger dan als maar een paar mensen het kopen. Auteurs krijgen ook betaald elke keer dat je een boek van ze leent bij de bibliotheek, of hun audioboeken luistert bij iets als Storytel. Jouw interactie met een Nederlandstalig boek heeft dus direct invloed op de auteur. 

Vertalen jullie ook de nieuwe serie van Estelle Maskame?

Momenteel zijn daar geen plannen voor! Van de zomer verschijnt er wel een mid-price editie van de DIMILY serie, zo hopen we dat nog meer mensen kennis zullen maken met Eden en Tyler.

Verschijnen er pareltjes in het voorjaar?

Niet in het voorjaar, dus we sjoemelen een beetje, maar eind mei verschijnt een nieuw boek van Angie Thomas (The Hate U Give, De roos uit het beton) verschijnt. Deze keer geen hedendaagse YA, maar een fantasy kinderboek! Jullie gaan Nic Blake fantastisch vinden, geloof ons maar. Ook zit er in mei nog een ander heel mooi boek aan te komen. Daar kunnen we nu nog even niets over verklappen, maar we kunnen wel vast zeggen dat we er ontzettend enthousiast over zijn! Jullie hopelijk (en hoogstwaarschijnlijk) ook.  

Hoe wordt het formaat van een boek bepaald? De hoogte en breedte vooral.

De breedte is afhankelijk van het aantal pagina’s. Het komt eigenlijk neer op het sommetje (‘Aantal pagina’s’ * ‘dikte van het papier’) + ‘dikte van het omslag’. Qua hoogte proberen we al onze boeken zo veel mogelijk dezelfde hoogte te geven. Soms maken we een goedkopere nieuwe versie van een reeds verschenen boek, een mid-price editie zoals dat heet, en die is soms wat kleiner zodat hij goedkoper kan zijn.

Hoe bepalen jullie welk boek jullie willen gaan uitgeven?

Heel, en dan ook echt heel veel lezen! We lezen alle Nederlandstalige manuscripten die naar ons worden gestuurd. Daarnaast lezen we ook boeken die bij buitenlandse uitgeverijen verschijnen om te zien of we die willen vertalen. Als iemand van ons team iets leest wat ze leuk vinden, maken ze een leesverslag en wordt dat rondgestuurd. Als de rest het interessant vindt kunnen zij het ook lezen. Vanuit daar kijk je of je een boek misschien aan wil kopen.

Wanneer past een boek bij jullie doelgroep? Bepaalde onderwerpen/stijl binnen YA?

Adriënne (een van de redacteuren van Moon) zei dit laatst het mooist: een boek moet het Moon-gevoel hebben. Het moet voor ons gevoel binnen het fonds (eerdere boeken die al verschenen zijn) passen, en we moeten zelf enthousiast zijn over het boek. Hier is dus moeilijk een heel helder antwoord op te geven. Soms klik je met een verhaal, en soms niet. Dat is niet altijd goed in te schatten van tevoren. Als een boek het Moon-gevoel heeft maakt het onderwerp niet zo uit!

Hoe werkt het ontwerpen van een omslag? Hebben jullie eigen designers of besteed je dat uit?

We werken met externe illustratoren en vormgevers die in opdracht voor ons omslagen maken. Eén van de eerste dingen die we doen bij een nieuw boek is nadenken over wie het omslag het beste voor ons kan maken. Een uitgeverij maakt drie keer per jaar een aanbieding (voorjaar, zomer en najaar) waarin ze al hun nieuwe boeken presenteert aan boekhandels. Zo’n periode beslaat dus best wel veel tijd, en is vaak ook nog even in de toekomst omdat je de aanbieding ook nog moet maken en verzenden. Dit betekent dat in de praktijk het omslag van een boek een half jaar voor verschijning eigenlijk al wel vast moet staan. We bedenken iemand waarvan we denken dat ze een mooi omslag kunnen maken, en benaderen ze of ze tijd hebben. Zo ja, dan gaan zij voor ons aan de slag. Zo nee, dan gaan we weer nadenken.

Wat voor rollen hebben de medewerkers en wat doen ze op een gemiddelde dag?

Moon is onderdeel van een groter bedrijf, Overamstel Uitgevers. Omdat er heel veel verschillende imprints zijn, kunnen sommige afdelingen gecentraliseerd worden voor alle imprints. Bij Moon zelf zitten de redacteuren, die gaan over het aankopen van nieuwe titels en het redigeren ervan. Zij kiezen de vertalers, laten de omslagen maken, voeren gesprekken met auteurs, en ga zo nog maar even door. De marketingafdeling houdt zich bezig met de promotie van de titels van alle imprints, net als dat de verkoopafdeling ervoor zorgt dat de boeken in de winkels liggen. Er is een afdeling die gaat over (internationale) rechten, een afdeling die gaat over het drukken en de productie van boeken, en natuurlijk een afdeling die zorgt dat alles administratief op rolletjes loopt. Bij de redactie van Moon zijn we dus vooral bezig met het aankopen en maken van nieuwe boeken, en zitten onze dagen vol met lezen, redigeren, en plannen maken.

Kan je ook Engelse boeken bij jullie uitgeven?

Nee! Er verschijnen bij ons alleen boeken in het Nederlands. We vertalen wel uit het Engels, maar dan moet het boek al ergens anders in het Engels verschenen zijn.

Hoelang duurt het proces van ontvangen van manuscript tot het uitgeven van een boek?

Dat verschilt ontzettend, maar we gaan het voor je proberen uiteen te zetten!

Wanneer je een manuscript instuurt komt het bij ons in een mapje. We streven ernaar zo snel mogelijk al deze manuscripten te lezen, maar er komt zo veel binnen (en sinds de pandemie alleen nog maar meer) dat dit soms wat langer duurt. Als we het interessant vinden gaan we het hele manuscript lezen en schrijven we een leesverslag. Dit wordt dan besproken met de andere collega’s van Moon. Als we het allemaal tof vinden nemen we contact op met de auteur.

Vaak hebben we opmerkingen, en moet er een tweede versie worden geschreven. Dan sturen we een uitgebreide mail met feedback, of nodigen we de auteur uit op kantoor. Hoelang het schrijven van deze tweede versie duurt ligt natuurlijk aan de auteur zelf. Wanneer de tweede versie binnen is gaan wij die lezen, en dan kijken of er nog een derde versie nodig is. Zo ja, dan gebeurt alles in deze alinea opnieuw. Zo nee, dan ga je wat gerichter redigeren.

Als er niet een nieuwe versie nodig is gaan we aandachtiger kijken naar dingen als spelling, grammatica, en zinsbouw. We geven een hele hoop specifieke correcties, die dan weer naar de auteur gaan. De auteur verwerkt dit, en stuurt de versie terug naar ons. Wij zetten de laatste puntjes op de i, en dan wordt het boek vormgegeven. Hier wordt de tekst omgezet van een Word-document in een verzorgd boek, met netjes opgemaakte pagina’s en dingen als hoofdstukkopjes en paginanummers. We werpen er een laatste blik op, en als we tevreden zijn gaat het boek naar de drukker.

Zoals je ziet, een heel proces. Een harde tijd erop drukken vinden we moeilijk, maar we zouden toch voorzichtig zeggen dat het sowieso minstens een jaar duurt? Als het niet langer is. En dan hebben we het natuurlijk nog niet eens gehad over het maken van het omslag, de marketingplannen, de contracten, en alle andere zaken die achter de schermen gebeuren. Er gaat veel werk in zo’n boek zitten, maar ook heel erg veel liefde!

Welke opleiding(en)/ervaring(en) raden jullie aan om bij een uitgever te werken?

Dat ligt heel erg aan welke functie je wil. Voor een functie binnen marketing zijn bijvoorbeeld andere opleidingen handig dan een functie bij internationale rechten of op de redactie. Voor marketing is een communicatie-gerelateerde opleiding aan te raden. Voor redactie kan het alle kanten op. Adriënne heeft een master literatuurwetenschap gedaan. Luna en Esther komen allebei van de master Redacteur/Editor, terwijl Eline de master Jeugdliteratuur heeft gevolgd. Qua bachelors loopt het vrij uiteen, met Nederlands, Frans en zelfs Criminologie. Iets wat marketing en redactie gemeen hebben is dat eigenlijk vooral stages belangrijk zijn. Bij een stage kan je uitvogelen welke rol binnen een uitgeverij je leuk vindt, en kan een uitgeverij je leren kennen. Veel mensen bij uitgeverijen zijn daar ooit begonnen als stagiair!

Wat is nou het allerleukste aan werken bij een uitgeverij?

Tja, wat niet? We zien de mooiste boeken lang voordat de rest van de wereld ze te zien krijgt. Het is echt een eer om te mogen werken met zoiets persoonlijks wat nog zo weinig mensen te zien hebben gekregen. Samen met onze auteurs en met elkaar iets creëren is toch wel het leukste wat er is.